Trong bối cảnh xã hội - công nghệ ngày càng phức tạp và đầy biến động, mô hình "lãnh đạo anh hùng" – nơi một cá nhân xuất chúng có “đáp án đúng” cho mọi vấn đề – đang dần hụt hơi.

Ngày nay, chúng ta không còn tìm kiếm "một" đáp án, mà cần nhiều cách tiếp cận khác nhau để giải quyết vấn đề.

Tuy nhiên, trong một thế giới đầy căng thẳng và phân cực, con người ngày càng dễ rơi vào tư duy chúng ta – họ, tự thu mình trong những "vùng an toàn nhận thức" thay vì lắng nghe và tiếp nhận những góc nhìn mới.

Một thế giới mà sự thay đổi diễn ra từng ngày dễ dàng kích hoạt hệ thần kinh của con người, khiến chúng ta phản ứng hối hả và có khuynh hướng cảm thấy bị đe dọa ngay khi có sự khác biệt ý kiến. Điều này khiến các cuộc thảo luận - đối thoại dễ biến thành một vòng xoáy mâu thuẫn, nơi mà người ta thay vì lắng nghe, chỉ chăm chăm bảo vệ quan điểm cá nhân. Kết quả là, quá trình ra quyết định trở nên chậm chạp, thiếu sáng tạo và không hiệu quả.

Chính người lãnh đạo cũng không nhận ra mỗi ngày đi làm, mình luôn ở trong tâm thế tranh đấu đó. Dần dần, chúng ta quên mất khả năng lắng nghe. Mà lắng nghe lại là nền tảng cho bất kỳ cuộc thảo luận - đối thoại nào trở nên thông suốt và sáng rõ.

Tuy nhiên, để “lắng nghe” trở lại cho những ai trong vai trò lãnh đạo không dễ. Điều này đòi hỏi một sự chuyển đổi lớn trong tư duy lãnh đạo: từ việc cố tỏ ra biết tất cả sang dám thừa nhận "Tôi không biết". Đây có thể là điều khó khăn, vì nó chạm đến sự mong manh và thách thức cái tôi của mỗi người. Nhưng chính điều này mới tạo ra sự thay đổi thực sự trong cách lãnh đạo hiện đại.

- Lãnh đạo không phải là người có câu trả lời, mà là người tạo ra đối thoại.

- Đưa những con người với góc nhìn đa dạng vào cùng một không gian.

- Hạ thấp cái tôi, tạo điều kiện cho mọi người được lắng nghe ngang bằng nhau.

- Thúc đẩy sự cởi mở và đồng kiến tạo để tìm ra giải pháp phù hợp nhất.

- Xây dựng nền tảng chung để mọi người sẵn sàng lắng nghe nhau thay vì tranh cãi xem ai đúng, ai sai.

Vậy, làm thế nào để mở ra không gian thảo luận thật sự?

Dưới đây là một số tips hữu ích cho lãnh đạo:

- Lãnh đạo cần để ý xem lúc nào mình đang lấn chiếm không gian thảo luận, vô tình gò ép tiếng nói của mình lên nhân viên. Điều này có thể khiến mọi người cảm thấy không được lắng nghe và ngừng đóng góp ý tưởng.

- Thay vì hỏi "Em nghĩ điều...có đúng không?" và hàm ẩn mong muốn nhân viên đồng tình với ý kiến của mình, hãy hỏi những câu hỏi mở như: "Em có thể chia sẻ góc nhìn của em về vấn đề này không?" để khuyến khích nhân viên đưa ra những quan điểm đa dạng và mới mẻ.

- Ghi nhận những ý kiến vừa được chia sẻ qua lời nói, tóm tắt và phản hồi lại xem mình đã hiểu đúng chưa. Nhớ ý tưởng này và chia sẻ lại với nhân viên vào những buổi họp sau. Nhân viên chắc chắn sẽ ngạc nhiên: "Hóa ra sếp mình có lắng nghe mình thật."

Lãnh đạo của ngày hôm nay không cần phải là người có tất cả câu trả lời, mà cần biết cách tạo ra cuộc đối thoại cởi mở để đồng kiến tạo nên câu trả lời. Khi chúng ta tạo ra không gian đối thoại thật sự, không chỉ mâu thuẫn được giải quyết mà còn thúc đẩy sự sáng tạo và kết nối, giúp tổ chức phát triển bền vững.

Bạn có đang thấy mình thực hành điều này không?

‍